สมเด็จพระเจ้ากรุงมิลินท์ปิ่นประชากร ทรงฟังก็โสมนัสตรัสว่า กลฺโลสิ สธุสะพระผู้
เป็นเจ้าวิสัชนานี้สมควร
สัญญาลักขณปัญหา คำรบ 10 จบเท่านี้

เจตนาลักขณปัญหา ที่ 11

ราชา สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดีมีพระราชโองการตรัสถามว่า ภนฺเต นาคเสน
ข้าแต่พระนาคเสนผู้ปรีชา เจตนามีลักษณะประการใด
พระนาคเสนจึงวิสัชนาแก้ไขว่า มหาราช ขอถวายพระพรบพิตรพระราชสมภาร
ผู้ประเสริฐ เจตนาเมื่อจะบังเกิดนั้น เจตยิตลกฺขณา มีลักษณะยังตนและผู้อื่นให้ตรึกตรองซึ่ง
อารมณ์ อภิสงฺขารสหณลกฺขณา มีลักษณะประกอบตกแต่งด้วยตนเอง ขอถวายพระพร
สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ปิ่นประชากรตรัสว่า นิมนต์พระผู้เป็นเจ้ากระทำอุปมาให้แจ้งก่อน
พระนาคเสนถวายพระพรอุปมาว่า มหาราช ดูรานะบพิตรพระราชสมภาร เปรียบ
ปานดุจชายผู้หนึ่งตกแต่งยาพิษกินเองแล้วให้ผู้อื่นบริโภคอีก อีกประการหนึ่ง ได้แก่บุคคลผู้
หนึ่งกระทำด้วยเจตนาของตนแล้ว ยังผู้อื่นให้ตรึกตรองกระทำการอกุศลด้วย ส่วนตนที่
ตรึกตรองกระทำเองก็ไปบังเกิดในทุคติจตุราบาย ฝ่ายคนทั้งหลายที่ตรึกตรองกระทำอกุศลตาม
ก็ไปทนทุกข์ในทุคติจตุราบายด้วยกัน นี่ว่าฝ่ายข้างอกุศล ทีนี้จะว่าโดยฝ่ายข้างกุศล ได้แก่บุรุษ
ผู้หนึ่งตกแต่งประกอบสัปปินวนีตะน้ำผึ้งน้ำอ้อยบริโภคเข้าไปเองก็อร่อย ยังคนอื่นให้บริโภค
ด้วยก็อร่อยฉันใด อุปไมยดังบุรุษผู้หนึ่งตรึกตรองกระทำซึ่งกุศลด้วยตนเอง ยังไม่หนำซ้ำ
ยังบุคคลผู้อื่นให้ตรึกตรองกระทำการกุศลด้วย ส่วนตนเองก็ไปสู่สุคติสวรรค์ ผู้อื่นซึ่งกระทำ
ตามนั้นก็ไปสวรรค์ด้วยกันฉันใด เจตนามีลักษณะตรึกเองแล้วให้ผู้อื่นตรึกด้วย และมีลักษณะ
แต่งตนเอง ดุจเปรียบมานี้ ขอถวายพระพร
สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ปิ่นประชากร ได้ทรงฟังก็โสมนัสตรัสว่า กลฺโลสิ สธุสะพระ
ผู้เป็นเจ้าวิสัชนานี้สมควร
เจตนาลักขณปัญหา คำรบ 11 จบเท่านี้